W reakcji na HIV/AIDS Europa musi przyjąć wspólne podejście badawcze, które odpowiadałoby wielkości problemu. To główne przesłanie raportu o stanie zdrowia opublikowanego przez grupę EAGLES (European Action on Global Life Sciences).
HIV/AIDS to jedna z najbardziej wyniszczających pandemii w historii świata. Około 39 milionów ludzi zostało zarażonych wirusem HIV, a 17 milionów zmarło z tego powodu, głównie w krajach rozwijających się. Według danych statystycznych, którymi dysponuje ONZ, nic nie wskazuje, żeby epidemia AIDS miała osłabnąć. Co roku zarażeniu ulega blisko pięć milionów osób.
Choroba ta stanowi zatem olbrzymie wyzwanie dla zdrowia na całym świecie. – Jednak w skali globalnej liczba badań nad HIV/AIDS jest kompletnie nieproporcjonalna do niespotykanych wcześniej problemów zdrowotnych, naukowych, technologicznych, społecznych i politycznych, jakie rodzi ta choroba – mówi Ismail Serageldin, przewodniczący EAGLES, projektu finansowanego ze środków UE, którego celem jest zwiększenie reakcji Europy na globalne wyzwania powodowane chorobami związanymi z ubóstwem w krajach trzeciego świata.
W raporcie wskazuje się, że do tej pory reakcją Europy na tę pandemię są nadmiernie rozdrobnione badania. Zwraca się w nim także uwagę na to, że osoby odpowiedzialne za tworzenie polityki w Europie i inne zainteresowane strony nie wiedzą, ile czasu i pieniędzy wymaga np. doprowadzenie nowego konstruktu z laboratorium uniwersyteckiego do fazy badania klinicznego. Nawet duże rady ds. badań i organizacje charytatywne wycofują się z takich działań ze względu na środki potrzebne na ich sfinansowanie.
Sama Komisja Europejska funkcjonuje w warunkach ogromnych ograniczeń finansowych. „Pod względem politycznym jest ona kierowana przez państwa członkowskie, które popierają szerokie i intensywne działania we wszystkich obszarach związanych z badaniami nad HIV/AIDS, (…) ale nie daje się jej wystarczających środków do realizowania tego zadania”, wskazują autorzy.
Przykładem takich ograniczeń finansowych jest partnerstwo między Europą a krajami rozwijającymi się w zakresie badań klinicznych (EDCTP), w ramach którego finansuje się budowanie potencjału i badania kliniczne. Początkowo Komisja Europejska przyznała na EDCTP 200 milionów euro z budżetu szóstego programu ramowego (6PR). Kwota ta miała zostać uzupełniona środkami w wysokości 200 milionów euro z budżetów krajowych i 200 milionów euro z sektora prywatnego. Jednak szereg problemów administracyjnych i związanych z zarządzaniem sprawił, że dotychczas przyznano tylko 40 milionów euro z budżetu unijnego i tylko 37 milionów euro z budżetów państw członkowskich.
W związku z tym w raporcie przygotowanym przez konsorcjum projektu podano pewne sugestie dotyczące kształtowania reakcji badawczej Europy na tę pandemię. Jednym z najważniejszych zaleceń jest stworzenie europejskiego programu badań nad HIV na rzecz krajów rozwijających się. Byłby on częściowo finansowany z budżetu Wspólnoty Europejskiej i państw członkowskich i realizowany przez organizację wzorowaną na Europejskiej Radzie ds. Badań (ERC).
– Europa ze swoją wyjątkową historią, odpowiedzialnością za sytuację globalną oraz silną gospodarką ma obowiązek stworzyć taki szeroki program badawczy, którego skala będzie odpowiadać skali wyzwania – mówi dr Serageldin.
Program odpowiadałby za przydzielanie dużych dotacji na badania podstawowe i badania stosowane, w oparciu o kryterium doskonałości naukowej. Z dotacji tych mogłyby korzystać zarówno instytucje publiczne, jak i prywatne, pod warunkiem że wszystkie wyniki byłyby publikowane. Program miałby również możliwość tworzenia partnerstw publiczno-prywatnych, skupiających się na badaniach translacyjnych, systemach produkcji i badaniach klinicznych.
Autorzy raportu podkreślają szczególną potrzebę zwiększenia nakładów na badania nad szczepionką i środkami bakteriobójczymi. „Jeśli byłaby skuteczna szczepionka, którą można by podać osobom najbardziej zagrożonym, albo prosty skuteczny środek zapobiegawczy, który kobieta mogłaby zastosować przed stosunkiem, jak wiele by to zmieniło!”, piszą.
Niemniej jednak wyzwanie jest ogromne i do przełożenia pomysłów na skutecznie działające produkty wymaga olbrzymiego wkładu ze strony Komisji Europejskiej oraz państw członkowskich. „Krótko mówiąc, oznacza to myślenie kategoriami przemysłowymi – tak jak robi się to w firmie, która chce wypracować zysk, choć tutaj chodzi o chęć ratowania życia”, zauważają autorzy raportu. Zalecają oni, żeby w Europie stworzyć możliwości finansowania projektu na odpowiednio wysokim poziomie, przez taki okres, który pozwoliłby na całkowite opracowanie szczepionek i ich ocenę przez niezależnych ekspertów.
Później konieczny byłby drugi etap, w którym można by rozwijać prace nad najbardziej obiecującym „kandydatem”. Te starania należy połączyć z działaniami podejmowanymi w ramach światowej inicjatywy na rzecz szczepionki przeciw HIV (Global HIV Vaccine Enterprise), aby nadać priorytet „najlepszym kandydatom”. Ponadto można by wprowadzić zachęty polityczne zmierzające do zaangażowania sektora prywatnego w prace nad szczepionką przeciwko AIDS. Możliwe byłoby także wykorzystanie zachęt do stymulowania badań nad nowymi lekami antyretrowirusowymi.
Aby otrzymać kopię raportu, należy skontaktować się z zespołem EAGLES:
http://www.efb-central.org/eagles/site
Kategoria: Publikacje
Źródło danych: Konsorcjum projektu EAGLES
Referencje dokumentu: Na podstawie raportu „Health report – HIV/AIDS research”
Indeks tematyczny: Koordynacja, wspólpraca; Medycyna, zdrowie; Badania Naukowe
http://cordis.europa.eu/fetch?CALLER=PL_NEWS&ACTION=D&DOC=32&CAT=NEWS&QUERY=0123d3af0daf:9deb:203d1553&RCN=28140
RCN: 28140
