Organizm człowieka zarażonego wirusem HIV zużywa się w szybszym tempie niż w przypadku osoby zdrowej
Potwierdzają to liczne badania, o których dyskutowano podczas majowego seminarium badawczego Narodowej Agencji Badań nad AIDS i Żółtaczkami Zakaźnymi (ANRS) w Paryżu.
Ewolucji tej choroby w kierunku schorzenia przewlekłego w państwach rozwiniętych towarzyszy wzrost długości życia osób skutecznie leczonych do poziomu zbliżonego do średniej krajowej. Badacze kliniczni i naukowcy stwierdzili natomiast, że u nosicieli HIV patologie metaboliczne, poznawcze lub krążeniowe charakterystyczne dla starszego wieku pojawiają się znacznie wcześniej niż wśród ogółu ludności.
To przedwczesne starzenie się jest faktem biologicznym i klinicznym. – Przedwczesna zapadalność na choroby wiązane ze starością (osteoporozę, patologie neurologiczne, cukrzycę, zaburzenia gospodarki lipidowej, nowotwory itp.) pojawia się pacjentów z wirusem HIV w wieku 45-50 lat, podczas gdy wśród ogółu ludności dotyka osoby w wieku 65 lat wzwyż – zauważa profesor Jacqueline Capeau (uniwersytet Piotra i Marii Curie w Paryżu), która kieruje grupą roboczą ANRS zajmująca się tym tematem.
Sądząc po wstępnych wynikach badania nazywanego CogLoc, zjawisko to zauważono także w sferze zaburzeń poznawczych. – Rezultaty u 323 wspomnianych pacjentów o średniej wieku 46 lat wskazują, że jedna piąta osób zarażonych wirusem HIV doświadcza lekkich lub umiarkowanych ułomności w tej sferze (co odbija się w ich życiu codziennym). Tego rodzaju zaburzenia wśród całej ludności dotykają tylko 3-5 proc. osób powyżej 65. roku życia – mówi profesor Gienevieve Chene (Instytut Zdrowia Publicznego, Epidemiologii i Rozwoju, Uniwersytet Victor-Segalen w Bordeaux), która wraz z profesorem Patrickiem Dehailem (szpital uniwersytecki w Bordeaux) kierowała badaniami.
Badanie CogLoc, rozpoczęte przeze ANRS w 2007 roku, ocenia częstotliwość występowania zaburzeń poznawczych i motorycznych u pacjentów z wirusem HIV w ramach tzw. grupy akwitańskiej (jest to grupa kilku tysięcy pacjentów z rejonu Bordeaux – przyp. Onet). Zaburzenia poznawcze wydają się skorelowane z różnymi czynnikami ogólnymi, takimi jak wiek, niższe wykształcenie, uraz czaszki w dzieciństwie czy depresja. Mają jednak także związek ze stopniem zaawansowania zakażenia wirusem HIV.
– Pacjenci, u których choroba jest najbardziej zaawansowana, uskarżają się na najpoważniejsze zaburzenia kognitywne. Nie wszystkie funkcje poznawcze są upośledzone w równym stopniu – zdolności werbalne i leksykalne bardziej niż pamięć – podkreśla profesor Chene. Jak wyjaśnić to zjawisko przedwczesnego starzenia się? – Mogą się do niego przyczyniać trzy czynniki, poza higieną życia, a zwłaszcza zatruciem tytoniowym: sam wirus, słaba odporność oraz terapie antyretrowirusowe – wyjaśnia profesor Capeau.
Nawet jeśli zakażenie jest pod kontrolą, wirus nadal replikuje się w różnych elementach organizmu zwanych „zbiornikami”. Tak jest między innymi w przypadku makrofagów. Te wyjątkowo wszędobylskie komórki, które uczestniczą w obronie immunologicznej, zarażają komórki w sąsiednich tkankach. Nieustanna aktywność systemu odpornościowego prowadzi do jego wycieńczenia i swego rodzaju „starzenia się odporności” – tłumaczy profesor Capeau. Ponadto niektóre antyretrowirusy cechuje komórkowa toksyczność, która może wywołać przedwczesne starzenie się.
Zidentyfikowano możliwy mechanizm tego zjawiska. Uczestniczyłaby w nim proteina lamina A/C, obecna w jądrze komórek. Mutacje genu tej proteiny są przyczyną różnych chorób, w tym niektórych lipodystrofii (anomalii w rozkładzie tłuszczy) oraz progerii, czyli formy przyspieszonego starzenia się.
– Marsylski zespół Nicolasa Lévy’ego wykazał, że terapia z użyciem dwóch leków – statyny i molekuły antyosteoporozowej – zapobiega nagromadzeniu się prekursora laminy A/C i hamuje proces starzenia się w progerii – tłumaczy profesor Capeau. Tymczasem inhibitory proteazy, wykorzystywane do zwalczania wirusa HIV, także blokują przekształcanie się w laminę jej prekursora, prelaminy A, na poziomie niższym, niż ma to miejsce w progerii. Stąd pomysł, by przeciwdziałać tym skutkom ubocznym leków przeciwko HIV stosując terapię wykorzystywaną do zwalczania progerii.
Pozostaje tylko wyciągnąć konsekwencje medyczne i medyczno-społeczne z przedwczesnego starzenia się osób zarażonych wirusem HIV. Z jednej strony należy przeprowadzić wśród nich specjalistyczne rozpoznanie w celu zbadania przejawów przedwczesnego starzenia się. Z drugiej strony, trzeba zastanowić się nad ewentualną potrzebą stworzenia wyspecjalizowanych struktur, które odpowiadałyby instytucjonalnie za opiekę nad tymi chorymi, gdy staną przed perspektywą zamieszkania w domu opieki.
źródlo: http://wiadomosci.onet.pl
25.05.2009 12:28/Le Monde, Paul Benkimoun
