Naukowcy odkrywają, że lek przeciwko AIDS atakuje herpeswirusy
[Data: 2010-10-12]
Zespół naukowców europejskich odkrył, że raltegravir, lek sprzedawany przez koncern farmaceutyczny Merck pod nazwą Isentress i wykorzystywany do leczenia AIDS (zespołu nabytego niedoboru odporności), może pomóc w leczeniu herpeswirusa. Badania, dofinansowane w części z projektu SPINE2-COMPLEXES (Od receptora do genu – budowa kompleksów ze ścieżek sygnalizacyjnych łączących immunologię, neurobiologię i raka), który otrzymał 12 mln EUR z tematu „Nauki o życiu, genomika i biotechnologia na rzecz zdrowia” Szóstego Programu Ramowego (6PR) UE, mogą przyczynić się do opracowania leku do zwalczenia całej rodziny herpeswirusów.
Naukowcy, pracujący pod kierunkiem Instytutu Badań Biomedycznych (IRB Barcelona) w Hiszpanii, dostarczają dowodów na redukcję przez raltegravir funkcji głównego białka w replikacji jednego rodzaju herpeswirusa.
„Wyniki mają istotne znaczenie medyczne z trzech powodów” – wyjaśnia Miquel Coll, koordynator programu biologii strukturalnej i komputerowej IRB. „Po pierwsze ludzie nie posiadają atakowanego białka wirusowego, zatem umożliwiłoby to stosowanie wysoce specjalistycznego leku, który nie przynosi skutków ubocznych, jakie mogłyby się wiązać z innymi lekami. Po drugie inhibitor nie jest toksyczny dla ludzi przy podawaniu w stężeniach terapeutycznych – jako że już znajduje się na rynku, testy toksyczności zostały już przeprowadzone i po trzecie dysponujemy danymi, które wskazują, że wszystkie herpeswirusy posiadają to białko. Stąd mógłby to być właściwy cel w walce przeciwko wszystkim wirusom z rodziny Herpesviridae.”
Wirusy herpes obejmują patogeny, takie jak wirus opryszczki pospolitej 1 i 2 – wirus wywołujący ospę wietrzną (znany jako wirus półpaśca), wirus Epsteina-Barra (który jest powiązany z kilkoma typami nowotworów), wirus różyczki, wirus cytomegalii i wirus herpes powiązany z mięsakiem Kaposiego.
Ludzki wirus cytomegalii (HCMV), który był przedmiotem badań, powoduje uszkodzenia neurologiczne u 1% noworodków w krajach rozwiniętych. Powoduje również zapalenie siatkówki, które pogarsza się, aż do ślepoty u 25% osób chorych na AIDS, uszkodzenia mózgu i ośrodkowego układu nerwowego u młodych ludzi dorosłych, zapalenie okrężnicy, mononukleozę – powszechniej znaną pod nazwą „choroby pocałunków” – oraz poważne choroby gardła.
Mimo iż 90% dorosłych jest nosicielami HCMV, to wirus jest oportunistą, uaktywniając się głównie u osób z osłabionym układem immunologicznym, chorych na raka i AIDS, biorców organów i noworodków.
W celu replikacji wirus herpes przenika do jądra komórki, gdzie wykorzystuje mechanizm komórkowy do kilkukrotnego skopiowania swojego DNA (kwasu dezoksyrybonukleinowego) w pojedynczy, duży łańcuch. Po skopiowaniu, kompleks zwany terminazą, który tworzą trzy podjednostki białkowe, tnie nowe DNA na małe fragmenty rozmiaru pojedynczego genomu wirusa i wprowadza je do pustych skorup (kapsyd) utworzonych w jądrze komórkowym. Następnie nowe wirusy opuszczają komórkę, aby kontynuować infekcję.
Naukowcy przeanalizowali trójwymiarową (3D) strukturę jednej części terminazy za pomocą najnowocześniejszej, wysokowydajnej techniki ekspresji białka przy współpracy z Europejskim Laboratorium Biologii Molekularnej (EMBL) w Grenoble, Francja, i odkryli, że przypomina ona integrazę wirusa AIDS, na którą są już leki.
Testy przeprowadzono bezpośrednio na białku w probówkach. „Teraz musimy przeprowadzić testy na całych, zainfekowanych komórkach, poprawić oddziaływanie leku i potwierdzić jego skuteczność w przypadku innych rodzajów herpeswirusów” – stwierdza dr Coll, którego laboratorium opatentowało drugie zastosowanie leku raltegravir.
Wkład w badania wnieśli eksperci z Czech, Francji, Hiszpanii, Holandii, Izraela, Niemiec, Portugalii, Szwecji, Węgier, Wlk. Brytanii i Włoch.
Odkrycia zostały opublikowane w czasopiśmie Proceedings of the National Academies of Sciences (PNAS).
Więcej informacji:
SPINE2-COMPLEXES:
http://www.spine2.eu/SPINE2/
IRB Barcelona:
http://www.irbbarcelona.org/index.php/en
PNAS:
http://www.pnas.org/
Teksty pokrewne: 32245
Kategoria: Wyniki projektów
Źródło danych: Proceedings of the National Academies of Sciences (PNAS)
Referencje dokumentu: Nadal, M., et al. (2010) Structure and inhibition of herpes virus DNA packaging terminase nuclease domain. PNAS. DOI: 10.1073/pnas.1007144107.
Indeks tematyczny: Nauki biologiczne; Medycyna, zdrowie; Koordynacja, wspólpraca; Badania Naukowe
RCN: 32641
